مراحل اجرای فونداسیون اسکلت فلزی همراه با عکس
به گزارش وبلاگ تورهای استانبول، سازه های مختلف در هر مقیاس و اندازه ای که باشند یا دارای اسکلت فلزی هستند و یا بتنی. مراحل اجرای هریک از این اسکلت ها متفاوت است. اسکلت فلزی که در این مطلب قصد پرداختن به آن را داریم طبق اصول و استانداردهای خاصی صورت می گیرد. اجرای فونداسیون از مهم ترین مراحل اجرای اسکلت فلزی است که مستلزم نهایت دقت و رعایت استانداردها است. در این مطلب از ویکی ساختمون قصد داریم که مراحل اجرای فونداسیون اسکلت فلزی را توضیح دهیم.
مراحل اجرای اسکلت فلزی
به طور کلی تمامی مراحل اجرای یک اسکلت فلزی را می توان به صورت زیر فهرست وار اعلام کرد.
- خاکبرداری
- پیاده سازی نقشه فونداسیون
- گودبرداری
- اجرای بتن مگر
- اجرای قالب بندی فونداسیون
- آرماتور گذاری
- بتن ریزی پی
- اجرای اسکلت فلزی
مراحل اجرای فونداسیون اسکلت فلزی
ساختمان های دارای اسکلت فلزی نیز به مانند ساختمان های بتنی استحکام خود را تا درجه زیادی مدیون فونداسیون هستند. برای اجرای فونداسیون اسکلت فلزی باید مراحل زیادی قبل کار و حین کار صورت گیرد که در ادامه به هر یک از آن ها خواهیم پرداخت.
بیشتر بخوانید: فونداسیون نواری چیست؟ + روش اجرا و مزایا و معایب
آنالیز زمین و خاک مورد نظر
قبل از آغاز به هر کاری باید زمین مورد نظر از جنبه های مختلفی کاملاً مورد آنالیز قرار گیرد و امکان پذیری اجرای اسکلت فلزی تایید گردد. اجرای فونداسیون ها در ساختمان اسکلت فلزی باید روی زمین با مقاومت کافی و تحت کنترل درآمده صورت گیرد. به عبارتی زمین مورد نظر باید دارای خاک متراکم و با دانه بندی مناسب باشد. تنها به این طریق است که می تواند از خرابی در فونداسیون به دلیلی گسیختگی خاک جلوگیری کرد. به این منظور بسیاری از پیمانکاران به آزمایش های خاک متوسل خواهند شد تا از شرایط دقیق خاک مطمئن شوند.
خاکبرداری
بعد از آنالیز زمین مورد نظر و قبل از پیاده سازی نقشه فونداسیون روی زمین مورد نظر باید نسبت به تراز و هموار کردن زمین اقدام کرد. بسیاری از زمین ها دارای پستی و بلندی های نامطلوبی هستند که حذف آن ها لازمه اجرای فونداسیون است.
بیشتر بخوانید: تفاوت خاکبرداری و گودبرداری در چیست و چگونگی اجرای آن ها؟
پیاده سازی نقشه فونداسیون
بعد از اینکه در عملیات خاکبرداری تمامی ناهمواری ها و موانع موجود رفع شد و یک سطح تراز حاصل شد باید نسبت به انتقال نقشه فونداسیون به زمین اقدام کرد. بعد از این مرحله، اولین کاری که باید انجام داد معین کردن شمال جغرافیایی و منطبق کردن آن با شمال نقشه فونداسیون است. سپس با توجه به نقشه یک محور طولی یا عرضی مبنا را روی زمین برای خود معین می کنیم. پیاده سازی نقشه فونداسیون را با توجه به این محور مبنا به پیش می بریم.
گودبرداری نقشه فونداسیون
گودبرداری از دیگر مراحل فونداسیون اسکلت فلزی است. برای گودبرداری محل فونداسیون ها به ارتفاع خاکبرداری نیازمندیم و در صورتی که اگر زمین دارای پستی و بلندی جزئی باشد باید نقطه ای به صورت مبنا در محل کارگاه معین گردد که این نقطه به وسیله بتن و میلگرد در نقطه ای که دور از آسیب باشد ساخته می گردد. قبل از گودبرداری محل فونداسیون باید از نوع و شرایط خاک اطلاع کافی داشت. مقاومت فشاری خاک، شرایط آب های زیرزمینی و دیگر معیناتی که در آزمایشگاه های خاک معین می شوند در این عملیات بسیار مهم هستند.
در عملیات گودبرداری فونداسیون این احتمال وجود دارد که جداره ریزش کند که با وسایل مختلفی باید جهت شمع بندی نسبت به افزایش استحکام جداره ها اقدام کرد تا مقاومت کافی در برابر بارهای وارده داشته باشد. یکی از راهکار های جلوگیری از ریزش خاک و پی ساختمان مجاور، اجرای جزء به جزء است. در این روش ابتدا محل فونداسیون ستون ها اجرا و در مرحله بعد پس از حفاری تدریجی، اجزای دیگر اجرا می گردد.
اجرای بتن مگر
به منظور فراهم کردن یک سطح کاملاً تراز و همچنین جدا کردن سطح زمین از پی اصلی یک لایه از بتن مگر اجرا خواهد شد. این لایه از بتن باید ضخامتی 10 تا 15 سانتی متری داشته باشد. گاهی ممکن است برای حفظ سطح زیر بتن مگر به زیرسازی فونداسیون متوسل شد. در این صورت در بعضی موارد ممکن است ضخامت زیر سازی کم باشد که در این صورت می توان با افزایش ضخامت بتن مگر زیر سازی را انجام داد و در صورت زیاد بودن ارتفاع زیر سازی، می توان با حفظ اصول فنی لاشه چینی سنگ با ملات ماسه سیمان انجام داد.
بیشتر بخوانید: کاربرد بتن مگر چیست + چگونگی اجرای بتن مگر
آرماتور گذاری
آرماتور گذاری از مراحل حساس در اجرای فونداسیون اسکلت فلزی است. آرماتور گذاری باید دقیقاً بر اساس نقشه هایی که از قبل تهیه شده است صورت گیرد. نکته مهم در آرماتور گذاری این است که فاصله میلگردها تا سطح آزاد بتن در خصوص فونداسیون نباید از 4 سانتی متر کمتر باشد.
قالب بندی فونداسیون
بعد از آرماتور گذرای نوبت به قالب بندی فونداسیون می رسد. در این عملیات باید طبق استانداردهای موجود از تخته های سالم و بدون هیچ گونه گره استفاده کرد. ضخامت این تخته ها باید حداقل 2/5 سانتی متر باشد. ورقه های فلزی تخت و قالب های آجری از دیگر گزینه های در دسترس برای اجرای قالب بندی فونداسیون هستند. در هنگام قالب گذاری برای فونداسیون باید از امکان خروج آب های اضافی اطمینان حاصل کرد. قالب های نصب شده باید شرایط زیر را فراهم نمایند.
- بتن را در شکل مورد نظر نگه دارند.
- در صورت طرح دلخواه باید بتوانند آن را به بتن انتقال دهند.
- وزن بارهای اعمال شده روی قالب را تحمل نمایند.
- وزن بتن را تا زمان خشک و مقاوم شدن تحمل نمایند.
- از بتن در مقابل صدمات مکانیکی تا زمان مقاوم شدن محافظت نمایند.
- از کم شدن سریع رطوبت و نشت های نامطلوب جلوگیری نمایند.
- از بتن در برابر سرما و گرمای زیاد محافظت نمایند.
- در برابر نیروهای لرزشی در هنگام اجرای بتن مقاومت نمایند.
- به راحتی و بدون آسیب وارد کردن به بتن از آن جدا شوند.
بعد از اتمام قالب بندی آرماتورها یا میله های مهار (بولت) که برای اتصال صفحه ستون به کار برده می گردد، در محل مورد نظر به شیوه های مختلفی قرار می گیرند. این بولت ها با صفحه بایستی دقیقاً طبق نقشه در یک خط یعنی مرکز آن ها، همه از یک خط از دو طرف قرار گیرند و همه آن ها در یک تراز باشند. از دو طرف ریسمان کشی گردد و دقیقاً در محل تقاطع ریسمان ها آن قدر صفحه را تغییر دهند تا دقیقاً در آن جا قرار گیرند.
اجرای صفحه کف ستونی یا بیس پلیت
نحوه اتصال ستون ها به فونداسیون در اسکلت های فلزی تفاوت های عمده ای با اسکلت های بتنی دارد و به جای استفاده از میلگرد از صفحاتی استفاده می گردد که به آن ها صفحه کف ستونی یا به عبارتی بیس پلیت (baseplate) می گویند. این صفحه در واقع واسطه ای برای اتصال هر چه بهتر ستون به فونداسیون است. این صفحات علاوه بر سوراخ هایی برای اتصال دارای یک سوراخ در مرکز خود هستند.
بیشتر بخوانید: فونداسیون ساختمان اسکلت فلزی، نکات اجرایی بیس پلیت ها
پس از محکم شدن نسبی بتن نسبت به باز کردن قالب اقدام خواهد شد و بعد از آن، عملیات قرار دادن صفحات بیس پلیت و معین آکس آن ها برای جای گیری ستون ها آغاز خواهد شد. بعد از معین کردن آکس ستون ها و کار گذاری صفحه کف ستون ها، اقدام به هواگیری صفحه ستون ها می گردد. این عملیات به وسیله ریختن بتن شل در زیر صفحه است و در بعضی موارد هم سوراخی در وسط صفحه ستون کرده و این عملیات اجرا می گردد. با سفت گردن پیچ های روی بیس پلیت، هوای اضافی خارج می گردد. این کار به این دلیل است که فضای خالی زیر صفحه ستون باقی نماند و بر اثر فشار از ناحیه ستون ها دچار نشست نگردد.
تعداد بولت ها بسته به نوع عملیات از دو عدد به بالا تغییر می نماید. حداقل قطر این میله های مهاری میلگرد نمره 20 است. در حالی که صفحه تنها فشار را تحمل می نماید. بولت نقش عمده ای ندارد و تنها پایه را در محل خود ثابت نگه می دارد. شایان ذکر است که هنگام نصب ستون بر روی صفحه تقسیم فشار این است که حتماً انتهای ستون سنگ خورده و صاف باشد تا تمام نقاط مقطع ستون بر روی صفحه بیس پلیت بنشیند و عمل انتقال نیرو به خوبی انجام پذیرد. از آن جا که علاوه بر فشار، لنگر نیز بر صفحه زیر ستونی وارد می گردد، طول بولت باید به اندازه ای باشد که کشش وارد شده را تحمل کند.
بتن ریزی
بتن ریزی نیز باید با آهنگ کاملاً یکنواخت صورت گیرد و از جای گیری بتن در بین میلگردها و پوشش دادن کامل آن ها مطمئن شد. قبل از اینکه بتن در محل ریخته گردد حتماً حمل بتن (تراک میکسر) چند بار بتن را به هم بزند و از فاصله بالا بتن را خالی نکند چون دانه بندی بتن به هم می ریزد و اگر فاصله زیاد بود باید از ناودانی های فلزی که به آن شوت می گویند استفاده کند.
بسته به نوع کار و مقدار آرماتور مصرفی از ویبره برای تراکم کردن بتن استفاده گردد. حتماً بتن ریخته شده پس از هر لایه بتن ریزی کاملاً ویبره گردد تا هوای داخل بتن خارج گردد. پس از اتمام مرحله بتن ریزی و گیرش بتن باید سعی گردد که سطح بتن مرطوب نگه داشته گردد تا آب ترکیب خود را از دست نداده و سریعاً دچار ترک خوردگی و در نتیجه ضعف بتن نگردد.
سخن آخر
بتن ریزی بعد از اجرا و نصب صفحه کف ستون از مراحل انتهایی اجرای فونداسیون اسکلت فلزی است. بعد از این مرحله نوبت به ادامه عملیات ساخت اسکلت فلزی به وسیله قرار دادن ستون ها در محل های معین شده می رسد. اجرای فونداسیون اسکلت فلزی طبق مراحل مختلفی صورت می گیرد که تفاوت هایی با اسکلت بتنی دارد.
منبع: ویکی ساختمان