فارن افرز: زمان سرانجام هژمونی جهانی دلار فرا رسیده است - وبلاگ تورهای استانبول

به گزارش وبلاگ تورهای استانبول، نشریه فارن افرز در گزارشی نوشت که زمان آن فرا رسیده تا استیلای دلار پایان یابد.

به گزارش گروه بین الملل وبلاگ تورهای استانبول و به نقل از پایگاه اینترنتی نشریه فارن افرز، سیمون تیلفورد در گزارشی تحت عنوان زمان آن فرا رسیده تا استیلای دلار انتها یابد نوشت: در دهه 1960، والری ژیسکاردستن وزیر اقتصاد وقت فرانسه گلایه کرد که تسلط دلار آمریکا، به این کشور یک امتیاز خارق العاده داده است تا وام های ارزانتری را به دیگر کشور های جهان بدهد و پول بیشتری پس بگیرد. از آن زمان به بعد دوستان و دشمنان آمریکا شکایات مشابهی را عنوان کردند. اما این امتیاز گزاف نیز بار های گزاف و سنگینی را بر اشتغال و رقابت تجاری آمریکا وارد می کند و به احتمال زیاد با توجه به کوچکتر شدن سهم آمریکا از اقتصاد جهانی، این بار سنگین تر و بی ثبات تر هم می شود، درهرصورت ادامه هژمونی دلار، تهدید نابرابری و ایجاد قطبی سازی سیاسی در آمریکا را به دنبال دارد.

سالهاست که تحلیلگران هشدار داده اند چین و دیگر قدرت ها ممکن است تصمیم بگیرند دلار را رها و ذخایر ارزی خود را به دلایل مالی یا استراتژیک متنوع سازی کنند. تا به امروز، دلیل چندانی وجود ندارد که فکر کنیم تقاضای جهانی برای دلار در حال کاهش است. اما روش دیگری وجود دارد که ممکن است آمریکا شرایط کنونی خود را به عنوان صادرکننده ذخیره ارزی غالب جهان از دست بدهد: آمریکا ممکن است داوطلبانه هژمونی دلار را رها کند، زیرا هزینه های مالی و سیاسی داخلی این فرایند بسیار بالا رفته است.

آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، از برخی تعهدات چندجانبه و امنیتی خارج شده است و محققان روابط بین الملل را مجبور کرده است در این رابطه به بحث بپردازند که آیا این کشور هژمونی را به معنای راهبردی وسیع تر رها خواهد کرد یا خیر. آمریکا می تواند تعهد خود را به حفظ هژمونی دلار، به روش مشابهی کنار بگذارد: حتی اگر بسیاری از کشور های جهان بخواهند آمریکا نقش دلار را به عنوان ارز ذخیره حفظ کند درست همان طور که بسیاری از کشور های جهان می خواهند آمریکا به ایفای نقش خود در تأمین امنیت ادامه دهد ولی واشنگتن ممکن است به این نتیجه برسد که دیگر از عهده چنین کاری بر نخواهد آمد، این ایده ای است که بحث هایی محافظه کارانه را در برخی محافل سیاسی به راه انداخته است، اما می تواند در نهایت به نفع آمریکا و در نهایت، به نفع بقیه جهان تمام شود.

سرمایه خارجی به دلیل اینکه آمریکا مکانی امن برای پول درآوردن است و نیز به دلیل اینکه گزینه های جایگزین دیگری وجود ندارد، وارد این کشور می شود. این جریان سرمایه باعث می شود آمریکا کسری حساب جاری را برطرف کند.

اما هژمونی دلار نیز عواقبی در زمینه توزیع داخلی دارد، یعنی در داخل آمریکا برندگان و بازنده هایی ایجاد می کند. برندگان اصلی بانک هایی هستند که به عنوان واسطه گر و گیرنده جریان سرمایه عمل می کنند و در سیاست مالی آمریکا نفوذ بیش از حد دارند. بازندگان نیز تولیدکنندگان و کارگرانی هستند که در استخدام تولیدکنندگان قرار دارند. تقاضا برای دلار ارزش آن را خودبه خود بالا می برد و همین امر باعث می شود صادرات آمریکا گران تر شود و تقاضا برای آن در خارج از کشور کاهش یابد، و این به ایجاد ضرر شغلی در تولید و درآمد منجر خواهد شد. مشاغل تولیدی که زمانی برای اقتصاد این مناطق موضوع داشته اند، در حاشیه قرار می گیرند و در نتیجه آن فقر و نارضایتی افزایش می یابد. جای تعجبی نبود که بسیاری از ایالت هایی که به سختی از بابت ضرر شغلی ودر تولید و درآمد ضربه خورده بودند در سال 2016 به ترامپ رأی دادند.

هزینه های داخلی تأمین جریان سرمایه های بزرگ، احتمالاً در آینده برای آمریکا افزایش می یابد و موجب بی ثباتی بیشتر می شود. همزمان با رشد چین و سایر اقتصاد های نوظهور و کوچکتر شدن تکه های سهم مالی آمریکا، ورود سرمایه به آمریکا متناسب با اندازه اقتصاد این کشور رشد می کند. این امر عواقب توزیع هژمونی دلار را تشدید می کند و بیشتر به نفع واسطه های مالی آمریکا و به ضرر پایگاه صنعتی کشور تمام خواهد شد.

با توجه به این فشار های مالی و سیاسی فزاینده، ایجاد رشد متعادل و به مراتب عادلانه تر و در عین حال باقی ماندن مقصد انتخابی جذب سرمایه اضافی جهان برای آمریکا سخت تر خواهد شد. در برخی مقاطع، آمریکا ممکن است گزینه جایگزین کمی برای محدود کردن واردات سرمایه به نفع اقتصاد گسترده تر در اختیار داشته باشد، حتی اگر انجام این کار به معنای چشم پوشی داوطلبانه از نقش دلار به عنوان ارز ذخیره غالب در جهان باشد.

از اواسط قرن نوزدهم تا جنگ جهانی اول، انگلیس اعتباردهنده اصلی جهان بود و پوند استرلینگ ابزار غالب تأمین مالی تجارت بین المللی به شمار می رفت. انگلیس بزرگترین ذخایر طلای جهان را در اختیار داشت و سایر کشور ها ذخایر خود را بر اساس طلا یا پوند نگه می داشتند. اما با انتها جنگ، این یک کشور بدهکار بود و آمریکا که ذخایر بزرگی از طلا را جمع کرده بود، به عنوان اعتباردهنده اصلی جهان جایگزین انگلیس شد.

برخی معتقدند که در زمان ریاست جمهوری ترامپ، آمریکا به عنوان مثال با ایجاد بلاتکلیفی در مورد تعهدات امنیتی خود، عمداً پروژه هژمونی لیبرال را رها کرده است. برخی دیگر عقب نشینی آمریکا را از هژمونی، بخشی از یک عقب ماندگی ساختاری طولانی مدت توصیف می کنند. هر دوی این سناریو ها این پیش فرض را تقویت می کند که آمریکا در نهایت از انگلیس پیروی و به طور داوطلبانه هژمونی پولی را رها کند.

در هر حال در شرایط کنونی حتی وقتی اقتصاد آمریکا در رکود فرو رفته است و میلیون ها نفر بیکار شده اند، دقیقاً مانند بحران مالی سال 2008، تقاضا برای دلار افزایش یافته است.

اما آن ها را به دلار مبادله کردند. بانک مرکزی آمریکا برای جلوگیری از بروز شوک در بازار های مالی بین المللی، تریلیون ها دلار به اقتصاد جهانی تزریق کرد. حتی در شرایطی که عملکرد ضعیف ترامپ در مقابله مؤثر با همه گیری ویروس کرونا این دیدگاه را تقویت می کرد که آمریکا یک قدرت رو به زوال است، اقدامات بانک مرکزی آمریکا و سرمایه گذاران در سراسر جهان تأیید می کند که دلار همچنان در مرکزیت اقتصاد جهانی واقع شده است.

ولی این نباید باعث اطمینان آمریکا شود. هجوم سرمایه همچنان به تولیدکنندگان این کشور آسیب می رساند و رکود ناشی از بیماری همه گیر کووید19، تنها رنج و آلام کارگران آمریکایی را تشدید خواهد کرد. دولتمردان آمریکا برای کاهش فشار های مالی و سیاسی باید اقدامات لازم را به منظور محدود کردن واردات سرمایه در نظر بگیرند. یکی از گزینه ها این است که دلار های کمتری به اقتصاد جهانی عرضه کنیم و ارزش ارز را تا جایی افزایش دهیم که خارجی ها از خرید آن چشم پوشی کنند. با انجام این کار، تجارت آمریکا کمتر رقابتی می شود.

از سوی دیگر آمریکا می تواند بلوف قدرت های دیگر مانند چین و اتحادیه اروپا را که خواهان کم رنگ شدن نقش غالب دلار در تجارت جهانی هستند خنثی سازد. هیچ جانشین آشکاری برای آمریکا به عنوان اعتباردهنده ارز ذخیره غالب جهان وجود ندارد، به عنوان مثال امکان جریان آزاد سرمایه در داخل و خارج از چین، نیاز به بازسازی اساسی دارد و از نظر سیاسی برای اقتصاد آن کشور سخت است. منطقه یورو نیز تا زمانی که به رشد مرتبط با صادرات و صادرات مرتبط به سرمایه وابسته باشد، نمی تواند در این زمینه کاری از پیش ببرد، اما درعین حال نبود گزینه جایگزین آشکار، لزوماً نباید آمریکا را از ترک هژمونی دلار بازدارد.

در خوشبینانه ترین سناریو، سه مرکز مالی جهان چین، آمریکا و اتحادیه اروپا بر سر ایجاد یک سبد ارزی بر اساس دستورالعمل ویژه صندوق بین المللی پول و قدرتمندسازی این صندوق برای تنظیم مقررات مربوط توافق خواهند کرد. اما در بدبینانه ترین سناریو که احتمالاً محتمل ترین آن نیز به شمار می رود، تشدید تنش ها خصوصاً بین چین و آمریکا دورنمای هرگونه همکاری را غیرممکن می سازد و احتمال درگیری بین آن ها را در مورد مسائل مالی افزایش می دهد.

حتی اگر یافتن یک راهکار مشارکتی غیرممکن باشد، برای آمریکا منطقی ترین کار این است که هژمونی دلار را به طور یک جانبه رها کند. با انجام این کار، چین و منطقه یورو مجبور می شوند پس انداز اضافی خود را در داخل مستقر کنند و این امر مستلزم آن خواهد بود که تعدیل عمده ای را در مدل های مالی خود انجام دهند تا رشد متعادل تر و عادلانه تری داشته باشند، این امر همچنین باعث می شود سود بیش از حد واسطه های مالی آمریکا محدود شود و با پایین آمدن ارزش دلار و رقابتی تر شدن صادرات، به کارگران آمریکایی نیز سودی برسد و آن ها نیز از این وضع متنفع شوند. در یک کلام کنار گذاشتن هژمونی دلار، می تواند راستا را برای اقتصاد به مراتب پایدارتر و عادلانه تر آمریکا و اقتصاد جهانی هموار سازد.

منبع: خبرگزاری صداوسیما

+